foto:
fratersklooster
Monumentenstatus Fratershuis Reusel
Het voornemen van de gemeente om het
fratershuis een beschermde status te
geven heeft ons bijzonder
onaangenaam verrast. Zelfs dermate
dat wij de gemeente hebben
meegedeeld dat wij aannemen dat
het hier om een vergissing moet
gaan.
Wat is er aan de hand in Reusel?
Omstreeks 2008 werd al
geconstateerd dat Reusel onvoldoende
gekwalificeerde seniorenwoningen
heeft om de vergrijzing op te
vangen. Men heeft ons meer dan eens
gevraagd daar aandacht voor te
hebben en dan met name te kijken
naar het centrumgebied. Een gebied
dat zich bij uitstek leent voor
wonen, welzijn en zorg. Niet alleen
voor senioren maar ook voor andere
doelgroepen die extra aandacht
nodig hebben.
In 2009 kwam het fraterhuis
vrij, een locatie die uitstekend
past om voor dit doel te worden
ingezet.
Het pand had geen
beschermde status. Was dat wel zo
geweest dan hadden we het niet
gekocht. In zo’n aankoopoverweging
heeft het de voorkeur om eerst een
uitgewerkt plan te maken en pas
daarna over te gaan tot aankoop. Dit
was in de vastgoedmarkt van
2008/2009 echter niet mogelijk. De
fraters willen immers verkopen en
wilde niet nog eens een à twee jaar
wachten totdat wij een concreet plan
zouden hebben.
In zo’n situatie wordt daarom
genoegen genomen met mondeling
overleg met de
gemeente waarin de
gemeente aangeeft volledig achter
een ontwikkeling in de genoemde
richting te staan en daar waar nodig
ook medewerking zal verlenen.
Na
de aankoop zijn wij met onze
belanghebbenden, te weten de
Reuselse senioren, partijen uit de
zorg- en welzijnswereld en ook een
beambte van de gemeente, aan de slag
gegaan om te onderzoeken welk plan
passend zou zijn op deze locatie. In
de praktijk zijn dit een aantal
bijeenkomsten geweest waarbij de
wensen werden geïnventariseerd en er
schetsen zijn gemaakt. Daarbij is
ook de variant bekeken waarin het
bestaande gebouw opgenomen zou
kunnen worden.
Uit de studie is echter gebleken dat
deze variant onvoldoende
functionaliteit zou bieden en ook
nog eens onacceptabel duur zou
worden. Kosten die vervolgens voor
rekening van de huurder zouden
komen. Daar bovenop kwam nog dat de
stedenbouwkundige oplossing van de
‘behoud-variant’ slecht was en een
belasting zou opleveren voor
omwonenden en waarschijnlijk zou
leiden tot begrijpelijke
schadeclaims.
Deze uitkomst
hebben wij eind 2011 gedeeld met de
gemeente en vervolgens hebben wij
een sloopvergunning aangevraagd.
Deze vergunning is uiteraard zonder
verdere belemmeringen afgegevenomdat
het gebouw geen beschermde status
heeft en omdat de gemeente ook
begreep dat de ‘behoudvariant’
niet realistisch was. Daarnaast was
de gemeente vanaf de eerste
bespreking als een belangrijke
partner deelgenoot geweest in de
verkenningen. Het kwam dus niet als
een verrassing.
Al bij het begin van de verkenningen
inzake het fratershuis werd
duidelijk dat de ontwikkelingen in
het centrum van Reusel breder
moesten zijn dan sec het
fratershuis. Woningstichting de
Zaligheden had in de Marialaan de
beschikking over 8x2 duplexwoningen.
Oorspronkelijk waren dit acht
sociale huurwoningen uit de 50-er
jaren die provisorisch gesplitst
waren tot elk twee woningen. Omdat
deze woningen sterk zijn verouderd
kwamen ze in aanmerking voor sloop
en herontwikkeling. Ze liggen midden
in het centrum en ze staan op erg
ruime percelen. Daardoorleende ook
deze locatie zich bij uitstek om te
bouwen voor de vergrijzing. Met
dezelfde belanghebbenden als bij het
fratershuis (dus inclusief de
gemeente) is daarop een
inbreidingsplan gemaakt voor 17
levensloopbestendige zorgwoningen.
Het bleef niet alleen bij
woningbouwplannen. Duidelijk werd
dat de ‘opdracht’ voor het
centrumgebied
ten zuiden van de
Wilhelminalaan breder lag. Naast
wonen was nieuwe of vernieuwde
accommodatie
nodig voor
intensieve zorg. Lunetzorg was op
zoek naar woonruimte voor een groep
cliënten en Stichting Stibex
oriënteerde zich op nieuwbouwbouw
van een multifunctionele
accommodatie.
De gemeente deelde deze
zienswijze en vond het raadzaam om
een integrale centrumvisie op te
stellendie zich niet beperkte tot
dit deel (zuidzijde Wilhelminalaan)
maar het gehele centrumgebied
betrof.
De Zaligheden heeft
meegedeeld daar begrip voor te
hebben maar heeft ook haar zorgen
geuit over de voortgang van de
projecten.
Omdat het maken van
weloverwogen integrale keuzes
belangrijk is heeft WSZ er in
toegestemd de planvoorbereiding voor
zowel het fratershuis als de
Marialaan tijdelijk stil te leggen
om daarmee tijd te geven aan de
gemeente om de centrumvisie te
ontwikkelen.
In afwachting daarvan zijn we ook
niet voortijdig overgegaan tot
daadwerkelijke sloop. Dat was ook
niet nodig omdat een sloopvergunning
was verstrekt en de intenties van De
Zaligheden bij iedereen duidelijk
waren. Daarnaast zou sloop een
lelijk gat opleveren waar de
omgeving nog enkele jaren mee zou
zitten. Dit wilden we graag
voorkomen.
Helaas heeft de vaststelling van
de centrumvisie lang op zich laten
wachten maar de uitkomst met
betrekking tot de zuidzijde leverde
wel een bevestiging op dat dit
gebied bij uitstek geschikt was voor
wonen-zorg-welzijn.
Het wachten
op de integrale visie was echter
niet het enige probleem. Bij nader
inzien bleek degemeente ook
problemen te hebben met de
ontwikkelingen aan de Marialaan. De
inbreiding met de
levensloopbestendige zorgwoningen
kon toch geen doorgang vinden.
Daarop hebben wij moeten besluiten
om dan de voormalige duplexwoningen
te verkopen als kluswoningen. De
publieke belangstelling daarvoor was
bijzonder groot en op 19 maart 2014
zijn dewoningen via een loting
verkocht. Daarmee zijn een aantal
mensen in Reusel heel blij maar de
senioren
voelen zich met lege
handen achtergelaten.
De senioren hadden met de
herontwikkeling van het fratershuis
echter nog een tweede optie waar men
vervolgens mee aan de slag is
gegaan. Doelstelling was om het
‘verloren’ programma aan de
Marialaan te compenseren op de
locatie fratershuis. De oppervlakte
bedraagt bijna 5.000m² die de
mogelijkheid bieden om ten minste 24
grondgebonden levensloopbestendige
zorgwoningen te bouwen.
Financieel is dit haalbaar omdat het
budget dat onbesteed blijft door het
vervallen van het bouwplan aan de
Marialaan plus de opbrengst van de
verkoop van die voormalige
duplexwoningen, voldoende is om het
plan met 24 woningen te financieren.
De projectgroep was positief gestemd
in de verwachting dat er in de loop
van 2015 daadwerkelijk gebouwd zou
kunnen worden voor de senioren.
Het optimisme werd echter zwaar
verstoord door de aankondiging van
de gemeente dat men het voornemen
heeft om het fratershuis een
beschermde status te geven. Naar
zeggen van de gemeente zou sloop
niet meer zijn toegestaan (ondanks
de sloopvergunning) waardoor het
plan De Zaligheden (en de Reuselse
senioren) in duigen valt.
Hoe nu verder te gaan? Als de
gemeente haar voornemen doorzet
dreigt er een situatie te ontstaan
dat er de komende jaren niet gebouwd
gaat worden voor de doelgroep. Het
fratershuis is ten ene male niet
geschikt om op een verantwoorde
manier te verbouwen.
De functie
van het fratershuis blijft dan voor
lange(re) tijd ongewis en de huidige
bewoning blijft voor onbepaalde tijd
in stand.
Wij zien twee mogelijke
oplossingen. De eerste is
de beschermde status niet doorvoeren
en meewerken
aan de
herontwikkeling.
De tweede is dat de gemeente in het
centrumgebied een alternatieve
locatie
beschikbaar stelt waar de
24 gelijkwaardige woningen gebouwd
kunnen worden.
In de praktijk betekent dit een
ruiling van locaties waarbij de
gemeente eigenaar wordt van het
fratershuis.
Eersel 21 maart 2014
Gerrit van der Weijst
Directeur-bestuurder
Woningstichting de Zaligheden
Aan
bovenstaand bericht kunnen geen rechten
worden ontleend.