Tekst toespraak:
Het Kerstfeest verbindt ons… maar iedereen heeft er zijn of
haar eigen gevoelens bij.
Hoe beleeft U deze Kerst?
Misschien kijkt U terug op een mooi jaar
en geniet U van de sfeer en van de
mensen om U heen.
Misschien zijn dit juist moeilijke dagen
omdat U zich eenzaam voelt. Of omdat
U iemand verschrikkelijk mist die U
zielsgraag bij U had gehad. Mijn
vrouw en ik weten wat U doormaakt.
Kerst laat maar weinig mensen onberoerd.
Dit feest doet een beroep op ons geloof.
In religieus opzicht, maar ook:
het geloof in onszelf;
in elkaar;
in een gelukkige en vreedzame toekomst.
Het is niet altijd makkelijk dat geloof
vast te houden. Wie het nieuws
volgt, zakt de moed soms in de
schoenen. Wat komt er terecht van
alle mooie idealen en beloften?
Berichten over intimidatie en
extremisme – ver weg maar óók
dichtbij – kunnen ons boos maken.
Tegenover de sterke en brute
krachten in de wereld staan gewone
mensen machteloos… zo voelt het
vaak.
Maar zou het niet kunnen dat we onze
eigen rol onderschatten?
Toevallig is het zeventig jaar geleden
dat de Universele verklaring van de
rechten van de mens werd aangenomen
door de Verenigde Naties. U denkt
misschien: ‘Wat moeten we met zo’n
verklaring? Het klinkt zo ver weg
allemaal’. Maar de drijvende kracht
erachter - Eleanor Roosevelt - dacht
daar heel anders over. Zij zei:
“Waar beginnen mensenrechten? Op plekken
dicht bij huis, zó dichtbij en zó
klein dat ze op geen enkele kaart
zichtbaar zijn.”
Ze legt hiermee een direct verband
tussen de straat waarin we wonen en
de grote wereld.
Vrijheid, gelijkheid en eerlijke kansen
voor iedereen zijn óók afhankelijk
van de manier waarop wij dagelijks
met elkaar omgaan. Een leven zonder
angst en onverschilligheid wordt
niet alleen bepaald aan verre
vergadertafels, hoe onmisbaar die
ook zijn. Daar gaan we gelukkig ook
zelf over.
We zijn minder machteloos dan we denken.
Verreweg de meeste Nederlanders voelen
zich thuis in een omgeving waarin
tegenstellingen niet op de spits
worden gedreven en waarin conflicten
zo goed mogelijk samen worden
opgelost.
Vergelijking met andere landen is vaak
een bron van troost, zo niet van
trots. De bereidheid om rekening met
elkaar te houden en samen te werken
heeft ons vèr gebracht. Dit was de
basis onder ons land, 450 jaar
geleden, toen een klein groepje
Nederlandse gewesten tegen de
verdrukking in de krachten bundelde
en met succes zijn eigen weg ging.
Zoiets was nog nooit eerder
vertoond.
Actieve burgers die het ondanks alle
verschillen samen willen bolwerken.
Dát is de rode draad die door onze
geschiedenis loopt, tot op de dag
van vandaag. Dat is wat ons sterk
maakt.
Ja, er zijn problemen en soms grote
spanningen. Maar Nederland is anno
2018 een van de beste plekken ter
wereld om te wonen, te werken en te
leven.
Dat is ook aan U te danken, hoe
vanzelfsprekend en ‘normaal’ U Uw
bijdrage zelf misschien ook vindt.
De Nederlandse norm is dat we oog hebben
voor elkaar en het gedeelde belang.
Dat we samenwerken en geven en
nemen. Deze norm mogen we nooit
laten vervagen! Ze is van
onschatbare waarde en leidt steeds
weer tot fantastische nieuwe
initiatieven.
Tijdens mijn bezoeken zie ik dat door
heel Nederland, ook in het afgelopen
jaar weer. Op veel plekken nemen
burgers het heft in handen om samen
dingen op te pakken en te
organiseren. Dat kan het opknappen
en runnen van een dorpshuis zijn. Of
met je buurtgenoten overschakelen op
duurzame energie. Of een
verwaarloosd binnenterrein omtoveren
tot een tuin waar alle bewoners
plezier van hebben.
Juist in uitdagende omstandigheden
zoeken mensen elkaar op. In oktober
was ik te gast in het Hogeland van
Groningen waar vijf dorpen hun
krachten hebben gebundeld, van
Kloosterburen tot Kleine Huisjes. De
bewoners hebben hun dorp weer een
hart gegeven en ontfermen zich
bovendien over oudere en kwetsbare
dorpsgenoten. Iedereen telt mee.
‘Kleinschalig’, denken sommigen
misschien. Maar ik denk: ‘groots’!
Een beter Nederland begint in Kleine
Huisjes!
We onderschatten vaak de positieve
invloed die we met onze bescheiden
mogelijkheden als mens kunnen
hebben. Juist dicht bij huis wordt
de wereld gewonnen.
We kunnen samen niet alles. Maar wel
veel.
En aan mensen in de minst makkelijke
positie, hebben we vaak het meest te
danken.
Met Kerst triomfeert de eenvoud. Maria
wikkelde haar kind in doeken en
legde hem in een kribbe. Zelfs een
hoekje in de herberg was niet
beschikbaar. Een stal voldeed.
Het Kerstfeest herinnert ons eraan dat
we de belangrijkste bronnen van
geluk maar al te gemakkelijk over
het hoofd zien.
Een mooie toekomst is mogelijk. Mits we
het geloof in onszelf en in elkaar
vasthouden!
Ik wens U allen – waar U zich ook
bevindt en hoe Uw persoonlijke
omstandigheden ook zijn – een
gezegend Kerstfeest.
copyright:
RVD, beeld Erwin Olaf